مقدمات قبل از عملیات تخریب
تخریب و نوسازی ساختمان قبل از شروع کار برای عملیات، بررسی مهندسی توسط شخص ذی‌صلاح برای تعیین شرایط کف دیوارها، چارچوب‌ها، اسکلت و امکان خراب شدن بدون برنامه بخش‌های ساختمان انجام شود. همچنین ساختمان‌های هم‌جوار بررسی شود.
- کارفرما می‌بایست مجوز برای عملیات تخریب داشته باشد.
- قبل از عملیات تخریب باید تمام انشعابات آب، گاز، برق جمع آوری گردد.
- اگر برقراری انشعاب آب و برق در طی عملیات تخریب موردنیاز است، باید این انشعابات به صورت موقت برقرار و محافظت گردد.
- باید خطر خرد شدن شیشه و شکسته شدن شیشه هرجایی که وجود دارد حذف شود.
- عملیات تخریب باید از بالاترین نقطه ساختمان و دیوارهای پیرامونی شروع شود و به ترتیب به سمت پایین انجام گیرد.
- قبل از شروع تخریب دیوارهای پیرامونی و کف طبقه زیرین، باید نخاله هریک از دیوارها و کف طبقات بالا برداشته شده باشد.
- باید فقط پلکان، مسیرگذر و نردبان‌هایی که برای دسترسی به سازه ساختمان اختصاص یافته‌اند مورد استفاده قرار گیرند.
- تمام پلکان‌ها، مسیر گذر و نردبان‌های مورد استفاده باید به طور مداوم بازرسی شوند که در شرایط ایمن و سالم نگه داشته شوند.
- کانال‌های فلزی یا چوبی برای انتقال نخاله‌ها در زاویه بیش از ۴۵ درجه باید به طور کامل محصور شوند.
- زمانی که عملیات تخریب در حال انجام نیست، نواحی اطراف دهانه تخلیه به طور ایمن بسته نگه داشته شود.
مواردی از آئین نامه حفاظتی کارگاه‌های ساختمانی
طبق مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان «ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا»، هر اقدامی که مستلزم جدا کردن مصالح از ساختمان به منظور حذف، نوسازی، تعمیر، مرمت و بازسازی تمام یا قسمتی از بنا باشد، تخریب نامیده می‌شود. عملیات تخریب در بسیاری از فعالیت‌های عمرانی به عنوان اولین و حساس‌ترین بخش از مراحل اجرایی می‌باشد.
ماده ۱۹۸: عملیات تخریب باید از بالاترین قسمت یا طبقه شروع و به پایین‌ترین قسمت یا طبقه ختم گردد، مگر در موارد خاصی که تخریب به طور یکجا و استفاده از مواد منفجره در فونداسیون و از راه دور با رعایت کلیه احتیاطات و مقررات ایمنی مربوطه و کسب مجوزهای لازم انجام و یا از طریق کشیدن با کابل و واژگون کردن و یا از طریق ضربه زدن با وزنه‌های در حال نوسان انجام شود.
ماده ۲۰۲: از تخریب قسمت‌هایی از ساختمان که باعث تخریب و ریزش ناگهانی قسمت‌های دیگر ساختمان گردد باید جلوگیری به عمل آید.
ماده ۱۹۲: قبل از اینکه عملیات تخریب شروع شود، باید بازدید دقیقی از کلیه قسمت‌های ساختمان در دست تخریب به عمل آمده و در صورت وجود قسمت‌های خطرناک و قابل ریزش، اقدامات احتیاطی از قبیل نصب شمع، سپر و حائل و ستون‌های موقتی جهت مهار آن قسمت‌ها به عمل آید.
موارد ضروری در تخریب ساختمان
در تخریب هر نوع ساختمان باید توسط پیمانکار تخریب در زمینه حوادث و سوانح پیش بینی نشده بیمه انجام گردد و نیز جهت جلوگیری از آلودگی صوتی و زیست محیطی، محدودیت زمانی جهت انجام کار در نظر گرفته شود.
در عملیات تخریب باید کارگران با تجربه بکار گرفته شوند و اشخاص ذی‌صلاح بر کار آن‌ها باید نظارت داشته باشند.
سایر افراد از جمله متصدیان ماشین آلات و تجهیزات مربوطه باید تجربه کافی در کار تخریب را داشته باشند و زیر نظر اشخاص ذی‌صلاح عملیات را انجام دهند.
از وارد شدن فشارهای افقی از انباشته شدن مصالح و ضایعات حاصل از تخریب در مجاور دیوارها باید جلوگیری شود.
مراحل تخریب ساختمان‌های فرسوده
- درخواست قطع انشعابات گاز، آب و برق
- باز نمودن شیرآلات و تجهیزات برقی و مکانیکی شامل: آب گرمکن، پکیج، کولر آبی، کولر گازی، فن‌های سرویس بهداشتی و آشپزخانه، هود، کابینت‌های آشپزخانه و سینک، روشویی، سینک ظرفشویی، اجاق شومینه، گاز رومیزی، باز نمودن لامپ‌ها، باز نمودن کلید پریزها و لوسترها و چراغ‌های حبابی داخل و خارج ساختمان، بیرون کشیدن سیم‌های برق از داخل دیوارها
- ایجاد حریم ایمن طبق ضوابط شهرداری و مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان
- جداسازی شیشه‌ها از درها و پنجره‌ها
- جداسازی بازشوها (درهای چوبی و آهنی بازشو و پنجره‌ها)
- جداسازی پنجره‌ها، چهارچوب فلزی درب‌های چوبی، چهارچوب درب‌های فلزی از دیوارها
- برچیدن عایق رطوبتی بام و مصالح شیب بندی و رسیدن به پوشش سقف
- چنان چه اسکلت ساختمان فلزی بوده و سقف از نوع طاق ضربی باشد ابتدا تخریب طاق ضربی و سپس تخریب دیوارها و سپس برچیدن اسکلت فلزی از بالاترین سقف به سمت پایین
