سیم کشی ساختمان و نورپردازی

انواع سیم کشی ساختمان

سیم کشی ساختمان بسته به نوع پروژه و کاربرد ساختمان به دو روش توکار و روکار انجام می‌شود.

در سیم‌کشی روکار سیم‌ها از روی گچ دیوار عبور داده می‌شوند که معمولاً به جهت حفظ زیبایی، نظم و امنیت از یک لوله برق مخصوص یا داکت برای پوشاندن سیم‌ها استفاده می‌شود. با وجود اینکه این روش سیم‌کشی یکی از ضعف‌های ساختمان بشمار می‌رود، ولی اگر مشکلی در سیم‌کشی به وجود بیاید عیب‌یابی و دسترسی به سیم‌ها برای رفع مشکل آسان‌تر است.

در مقابل این روش، سیم‌کشی توکار بسیار متداول شده و شیوه‌ای مناسب و قابل اجرا برای تمامی پروژه‌های ساختمانی مسکونی، تجاری، اداری، تفریحی و غیره است. در این روش هم ظرافت و زیبایی ساختمان حفظ خواهد شد و هم ایمنی رعایت می‌شود. در روش سیم‌کشی توکار، سیم‌ها از زیر سیمان یا گچ یا زیر کار عبور می‌کنند. در محل‌هایی که نیاز به لوله گذاری نیست سیم مخصوص داخل دیوار قرار می‌گیرد. در سیم‌کشی توکار هم می‌توان از سیم‌های مخصوص و مجهز به چند لایه عایق، به‌طور مستقیم در زیر گچ استفاده کرد و هم می‌توان لوله‌های خرطومی و PVC مخصوصی را در زیر گچ کار گذاشت و به کمک فنر مخصوص سیم‌کشی، سیم‌های برق را درون آن‌ها قرار داد.

روش‌های سیم کشی در مدل توکار

در روش سیم‌کشی توکار، موقعیت سنجی اهمیت خاصی دارد. کارشناس برقکاری ساختمان باید بهترین و اقتصادی‌ترین روش برق کشی را با حفظ معیار‌های مهم اجرا کند. روش‌های متداول این سیم کشی ساختمان عبارت‌اند از:

۱- سیم‌کشی توکار به وسیله جعبه تقسیم: این روش سیم کشی ساختمان در گذشته بسیار متداول بود که در نقطه‌ای معین از دیوار (معمولاً در بالای کلید‌ها و پریز‌ها) یک جعبه تقسیم قرار می‌دادند و از داخل این جعبه سیم‌های لازم خارج می‌شدند. البته این شیوه تقریباً منسوخ شده است و حتی استفاده از آن را غیرقانونی اعلام کرده‌اند.

۲- سیم‌کشی توکار به وسیله جعبه کلید و پریز: در این روش فضایی داخل دیوار در نظر گرفته می‌شود که جعبه کلید یا پریز در آن قرار می‌گیرند که علاوه بر حفظ زیبایی با باز کردن پیچ‌ها و در آوردن بخش بیرونی کلید و پریز به راحتی می‌توان به سیم‌ها دسترسی داشت.

۳- سیم‌کشی توکار به وسیله جعبه فیوز: در این روش با توجه به میزان نیاز به برق در بخش‌های مختلف فضای ساختمان، می‌توان  با کنترل چگونگی توزیع برق و با بردن سیم‌ها به داخل جعبه فیوز از آن جا توزیعشان کرد. مزیت این روش سیم‌کشی نسبت به جعبه تقسیم و قوطی کلید این است که در صورت بروز مشکلات فنی و نیاز به بررسی مجدد، عیب‌یابی بسیار آسان خواهد بود البته این روش نسبت به روش‌های دیگر پرهزینه‌تر است.

انواع سیم در سیم کشی

هر سیم الکتریکی از یک فاز و یک نول تشکیل شده است. سیم‌های تک رشته در سیم‌کشی توکار مورد استفاده قرار می‌گیرند و سیم‌های دو رشته‎ای در سیم‌کشی روکار استفاده می‌شوند:

• سیم‌های افشان هم که معمولاً برای سیم‌کشی توکار مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ چند رشته سیم به هم تابیده هستند که با عایق‌هایی از جنس PVC پوشیده شده و تا ۷۵۰ ولت را پشتیبانی می‌کنند.
• سیم‌های مفتولی دارای یک رشته سیم هادی بوده و به دلیل انعطافی که دارند، قابلیت فرم گیری دارند. این نوع سیم‌ها را در تابلوهای برق و سیستم‌های برق فشار قوی به کار می‌برند.
• سیم‌های نیمه افشان ویژگی‌هایی مابین سیم افشان و مفتولی را دارند. میزان تابیدگی این سیم‌ها نسبت به نوع افشان کمتر، اما در مقابل، انعطاف‌پذیری بالاتری دارند.
• برای سیم تلفن، از سیم دو زوج فویل دار استفاده می‌شود تا احتمال نویز گرفتگی خطوط تلفن کمتر شود.

نقشه سیم کشی ساختمان به روش توکار

سیم کشی ساختمان در روش توکار در سه بخش انجام می‌شود. در مرحله اول در هنگام ساخت ساختمان، مرحله دوم بعد از کف کاری، کاشی‌کاری و سفیدکاری دیوار‌ها و مرحله سوم بعد از نقاشی و تمام کردن کف انجام می‌شود.

در ابتدا باید نقشه ساختمانی شامل سیستم‌های روشنایی و صوتی، سوکت‌های برق، تلفن، آنتن مرکزی، آیفون، فن کویل‌ها، اطفاء حریق، برق اضطراری و موتورخانه ترسیم و سپس نقشه کشی اجرا شود.

جعبه‌های برقی که مخصوص نصب کلید و پریز هستند باید روی دیوار نصب شوند. طبق نقشه، مکان‌هایی را که برای نصب کلید و پریزها و جعبه فیوز روی دیوار در نظر گرفته شده قوطی گذاری و محکم می‌شوند. پس از تراز کردن مکان کل جعبه کلیدها باید  مسیر لوله‌ها با شابلون و دستگاه شیار زن مشخص شوند. سپس کلیدها و پریزها روی دیوار توسط شابلون به صورت دقیق و تراز نصب می‌شوند. برای روشنایی سقف هم مکان آن توسط دستگاه مخصوص آماده می‌شود.

لوله پولیکاهایی که برای ورودی و خروجی سیم‌ها به داخل جعبه فیوز هستند جوشکاری و فیکس و نصب می‌شوند. لوله‌های برق محل عبور سیم‌های برق، تلفن و آنتن به مکان‌های مختلف ساختمان هستند و پس از قوطی گذاری باید لوله‌های برق در جای خود محکم شوند. از انواع مختلفی از لوله‌های برق می‌توان به لوله‌های فلزی، گالوانیزه و همچنین کاربردی‌ترین آن یعنی لوله‌های P.V.C اشاره کرد. لوله‌های برق طبق استانداردهای برق ساختمان برای ارتباط با نقاط مختلف از کف ساختمان عبور می‌کنند و همچنین از لوله‌های خرطومی نیز در برخی مکان‌ها جهت لوله کشی‌هایی با مسیر کوتاه استفاده می‌شوند.

سینی‌های برق با توجه به نقشه برای ورود کابل کشی برق تلفن، آنتن‌های ماهواره و… در جای خود فیکس و درنهایت در این مرحله جعبه فیوز نصب می‌شود.

سیم‌گذاری داخل لوله پولیکا، انداختن کابل شیددار برای بلندگوهای اتاق، کابل‌کشی از جعبه فیوز و عبور آن از سینی برق، کابل‌کشی تلفن، تمیز کردن قوطی کلیدها و بریدن لوله‌های اضافی روی کار، عایق‌کاری و سیم‌کشی بیرون ساختمان در دومین مرحله انجام می‌پذیرد.

در مرحله سوم سیم کشی ساختمان، نصب کلید و پریزها و تراز کردن آن‌ها، نصب فیوزها داخل جعبه فیوز، نصب آیفون تصویری، بستن سوکت‌ها و شستی‌های مربوط به آن، نصب آنتن مرکزی و سوئچینگ‌های مربوط به آن، نصب سوئچینگ‌های ماهواره، نصب چشم لایتینگ در راه پله و پارکینگ‌ها، نصب چشم لایتینگ در سرویس‌ها برای هود مرکزی و نصب نورهای مخفی داخل سقف کاذب، اتفاق می‌افتند.

پس از اتمام سیم‌کشی نیاز است کابل و علامت گذاری سیم‌ها توسط کارشناسان تاسیسات مربوط تست شوند. باید درستی و کامل بودن مراحل سیم کشی ساختمان را بررسی و عیوب احتمالی را به‌طور کامل برطرف کرد.

 اصول سیم کشی ساختمان

۱- استفاده از تجهیزات مناسب و استاندارد و با کیفیت هزینه بالاتری دارد اما هر چه تجهیزات از استاندارد‌های ایمنی بیشتری برخوردار باشند، احتمال و خطرات مرتبط با فرسودگی، پارگی، اتصالی، برق گرفتگی، آتش سوزی و هزینه تعمیرات کاهش می‌یابد. همچنین در مصرف برق نیز صرفه‌جویی خواهد شد.

۲- در سیم کشی ساختمان باید نهایت دقت و تمرکز را داشت تا تمامی اتصالات به درستی صورت گیرند و محکم باشند. وجود اتصالات قوی بین سیم‌ها باعث می‌شود که جریان مناسبی رد و بدل شود و زمینه به وجود آمدن هر گونه خطایی از بین برود.

۳- از موارد مهم و قابل توجه در سیم کشی ساختمان سیم ارت یا سیم اتصال به زمین است که در خصوص برخی از لوازم خانگی برقی باید مورد توجه قرار گیرد تا از بسیاری از خطرات احتمالی جلوگیری می‌نماید.

۴- به نوع، تعداد و ضخامت سیم‌هایی که برای سیم کشی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید دقت شود به طور معمول در سیم‌کشی پریز سالن و اتاق‌ها و کولر آبی از سیم شماره ۲.۵، سیم‌های مربوط به روشنایی‌ها مثل لامپ ها، لوسترها، هالوژن‌ها از شماره ۱.۵ و سیم‌های ۴ برای کولر گازی و سیم اصلی ساختمان مسکونی استفاده می‌کنند.

چیزی که مسلم است، سیم کشی ساختمان کاری کاملاً تخصصی است و اجرای آن نیاز به نیروی ماهر و متخصص دارد چه بخواهید کولر آبی خانه‌تان را سیم‌کشی کنید. در این مطلب تنها اطلاعات کلی در مورد بعضی موارد سیم‌کشی در اختیار شما قرار گرفت.